Nhãn là cây ăn trái được ưa chuộng, nhiều năm trở lại đây nhãn có quanh năm do nhiều người dân áp dụng được kĩ thuật cho nhãn ra quả trái mùa. Có rất nhiều hộ gia đình trồng nhãn kinh doanh, tuy nhiên không phải gia đình nào cũng có năng suất và chất lượng nhãn theo ý muốn.
Nhãn giống hiện nay rất đa dạng về chủng loại như: Nhãn tiêu da bò, Nhãn lồng Hưng Yên, nhãn Hương Chi, Nhãn Miền Thiết, nhãn tím Sóc Trăng, nhãn long……Đa số các loại nhãn đều cần một phương pháp trồng chuẩn. Dưới đây là kỹ thuật trồng và chăm sóc cây nhãn cũng như các loại sâu bệnh hại và cách phòng trừ tốt nhất để có những vụ nhãn bội thu.
Xem thêm: kỹ thuật trồng cây nho, kỹ thuật trồng cây ổi
Thông tin liên quan
1. Nhãn giống và phương pháp nhân giống
a.Nhãn giống.
Chọn nhãn giống khỏe, cây cứng cáp, cây cho nhiều quả, chất lượng quả ngọt, cùi dày, thơm, năng suất cao mang lại nhiều hiệu quả về mặt kinh tế.
b.Phương pháp nhân giống
Nhãn chủ yếu có ba phương pháp nhân giống chính: Gieo hạt, chiết cành. Gieo hạt giống với phương pháp này mục đích chủ yếu là giữ gốc ghép. Đối với phương pháp chiết cành được sử dụng nhiều bởi cây nhãn cho ra quả, cây con kế thừa được những ưu điểm của cây mẹ tuy nhiên cây sẽ mau già, dễ bị đổ ngã….
2. Kỹ thuật trồng cây.
a.Thời vụ trồng cây
-Nên trồng nhãn vào khoảng thời gian đầu tháng tư đến giữa tháng năm, thời điểm này trong năm có mưa, cây sẽ mau lớn, tiết kiệm được công sức không phải tưới nước cho người trồng.
-Nếu mưa quá to, ruộng bị ngập nước, cần tháo nước ngay tránh để rễ cây ngập úng, nhiều sâu bệnh hại ảnh hưởng đến phát triển của cây.
b. Khoảng cách trồng cây
Khoảng cách trồng nhãn thích hợp là 7m x9m. Một vài năm đầu tiên có thể trồng xen cacnh những cây ngắn ngày khi cây nhãn chưa giao tán.
c. Cách trồng cây
-Đắp mô trồng nhãn: Trước khi trồng cây 20 ngày cần đắp mô với kích thước rộng 0,7m và chiều cao là 0,6m. Làm đất cho mô bằng cách lấy 10 kg phân chuồng hoai mục + tro bếp +0,5kg lân. Lượng phân bón được trộn đều với lớp đất mặt rồi cho vào hố.
-Trồng cây:
· Bước 1: Dùng dao khoét lỗ một lỗ nhỏ trên cây vừa vặn với bầu cây con.
· Bước 2: Dùng dao cắt mặt đáy bầu -> cho cây vào giữa mô chú ý để mặt bầu bằng với mặt trên của mô.
· Bước 3: Rạch bỏ nilon tránh làm tổn thương cây
· Bước 4: Lấp đất -> nén nhẹ đất xung quanh cây -> cắm cọc tre tránh để cây con bị tác động bên ngoài làm đổ.
· Bước 5: Lấy rơm khô ủ kín mô -> tưới nước cho cây.
3. Kỹ thuật chăm sóc.
a. Làm vệ sinh cỏ dại, xới tơi đất: Diệt trừ cỏ dại tránh bị phân tán chất dinh dưỡng, sâu bệnh hại khó có chỗ cư trú. Xới tơi đất có tác dụng làm bộ rễ tăng khả năng chao đổi chất, rễ cứng cáp và phát triển hơn.
b.Tưới nước
Cần tưới một lượng nước định kì cho cây. 3 ngày tưới một lần. Nếu trời mưa thì không cần tưới thêm cho cây. Khi cây bị ngập nước do mưa to và dài ngày cần tháo nước nhanh chóng. Cây đủ nước sẽ phát triển thuậ lợi, nhanh ra hoa, kết trái. Cây bị ngập úng lâu rất dễ thối rễ và nhanh chết.
c.Bón phân cho cây
Cây cần nhiều đạm và kali để đạt được năng suất và chất lượng tốt nhất. Mỗi năm cần bón cho cây 4 lần theo định kì 3 tháng một lần. Tổng lượng phân các năm cần bón như sau: Năm đầu tiên cây cần 120g NPK + 150g lân +80g KCl. Năm thứ hai cây cần 150g NPK + 280g lân + 130g KCl. Khi cây bước sang năm thứ ba cần bón lượng phân nhiều hơn là 300g NPK+ 350g lân + 180g KCl.
-Vào đầu mùa mưa mỗi năm cần bón thêm 10kg/cây.
-Từ năm thứ tư đến năm thứ 6 cây cần tổng 0.9kg Urê + 1kg lân + 0.7kg KCl + 60g HAI-Chyoda cho mỗi năm.Trong những năm này, lượng phân bón mỗi năm cũng được chia làm bốn lần bón: Trước khi cây ra hoa cần bón 0.2kg Urê + 0.2kg lân+0.2kg KCl+20g HAI-Chyoda. Lần 2 là khi cây ra hoa và chuẩn bị đậu quả cần bón cho cây phân uree, KCL, HAI –Chyoda với liều lượng như lần 1. Lần 3 là khi quả đang bắt đầu lớn cần bón Urê và KCL lượng phân bón như lần 1. Lần 4 là sau khi thu hoạch khoảng 30 ngày cần bón 0.3kg Urê + 0.7kgg lân + 0.1g KCL + 20g HAI-Chyoda + 5kg phân hữu cơ hoai mục
-Cách bón phân: Rải đều phân quanh các rãnh cây đã đào trước xung quanh cây nhãn rồi lấp đất cho phẳng.
d. Xử lý ra hoa nhãn
-Cần bón phân với tỉ lệ lượng N:P:K là 1,25:1:1,5 mỗi cây 0,8 kg với cây từ bốn đến bảy tuổi. Đồng thời tỉa cành, tưới nước cho cây giúp cây ra hoa nhanh và đều.
– Sử dụng phương pháp xiết cành giúp cho cây nhãn phân hóa và tạo mầm hoa
– Sử dụng hóa chất Chlorate kali (KClO3) để kích thích cây ra hoa
4. Sâu bệnh hại cây và cách phòng trừ.
– Bệnh thối hoa: Khi hoa nở rộ sẽ xuất hiện những vết bằng đầu kim màu nâu, hoa sẽ khô lại và rụng. Biện pháp phòng trừ tỉa bớt lá, cành không cần thiết giúp cây có nhiều ánh sáng, giảm độ ẩm thì bệnh sẽ giảm. ĐỒng thời có thể phun thuốc Benomyl phòng bệnh cho cây trước khi cây ra hoa.
– Bệnh cháy lá do nấm gây ra, dấu hiệu nhận biết cây bị bệnh này là trên lá xuất hiện các mảng cháy có màu nâu và nhiều đường vân nhạt, trên vết bệnh lâu dần sẽ thấy những hạt nhỏ li ti màu đen dần dần lá sẽ bị cháy khô và rụng. Biện pháp phòng trừ bệnh cháy lá là ngay sau mỗi lần thu hoạch cần cắt tỉa cành và đốt. Nếu bệnh quá nhiều cần phun thuốc gốc Mancozeb cho cây.
Bệnh phấn trắng: Biểu hiện của bệnh là gần cuống quả sẽ thấy xuất hiện nhiềm đốm màu trắng như phấn, lâu dần sẽ làm thối quả. Biện pháp phòng trừ là vệ sinh vườn cây sạch sẽ sau đó phun Topsin M cho cây. Cần phun thuốc trước khi cây ra hoa
– Bệnh đốm mốc: Trên lá nhãn xuất hiện những đốm mốc màu xanh, màu xám hoặc các vết lấm tấm màu đen.
Biện pháp phòng trừ là không nên trồng cây với mật độ quá dày đồng thời phun thuốc gốc đồng cho cây
– Bệnh chùn ngọn: Lá, chồi non và hoa không lớn được và mọc chụm lại làm giảm khả năng đậu quả. Cần phải vệ sinh vườn trồng sạch sẽ, cắt bỏ các lá, chồi bị bệnh.
-Bệnh đấm rong: Trên lá xuất hiện những vết bệnh hình trong, màu vàng khi bị nhẹ, lâu dần sẽ chuyển sang màu nâu làm cho lá rụng sớm. Biện pháp phòng trừ bằng cách phun thuốc gốc đồng Copper zinc cho cây.
-Bệnh thối rỉ: Rễ xuất hiện những đốm nhỏ màu nâu làm cho thân cây, rễ bị thối đen, cây bị bệnh nặng sẽ bị chết khô. Biện pháp phòng trừ dùng thuốc gốc Metnlnxyl hay Ridomyl Gold tưới vào gốc cho cây, rắc vôi vào mùa nắng.
– Dơi hại nhãn: Dơi ăn rất nhiều nhãn để phòng trừ dơi rất khó khăn chỉ có thể bó từng chùm nhãn trong các tấm lưới che và thắp điện sáng hằng đêm